اختلال اضطراب فرا گیر یا منتشر (GAD)

شخص مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر(GAD) همواره در رابطه با موضوعات جزیی شدیدا مضطرب می‌شود. یک فرد طبیعی گهگاه نگران می شود اما بیماران مبتلا به این اختلال، نگرانی‌های مزمن دارند. آنها ساعت‌ها راجع به گستره وسیعی از موضوعات مختلف احساس نگرانی می‌کنند و این دلشوره ها را امری مهار‌ناپذیر می‌دانند. این نوع اضطراب که در بیشتر مواقع وجود دارد با برخی علائم زیر شناخته می شود :
بیقراری یا احساس دلواپسی مداوم، زود خسته شدن، دشواری در تمرکز، تحریک پذیری و مشکل در کنترل خشم، تنش عضلانی و به هم خوردن خواب. این افراد که اغلب اوقات مستعد احساس بیقراری و هیجان زدگی هستند به سختی می توانند به خواب بروند، گاهاً در طول شب به کرّات بیدار می شوند. در طول روز احساس می‌کنند خواب شب قبل کافی نبوده و احساس خستگی، تحریک پذیری و ناآرامی دارند. شایع‌ترین علائم جسمی در این اضطراب عبارتند از : لرزش، بیقراری، سر درد، کوتاه‌شدن تنفس، تعریق مفرط، تپش قلب و علائم مختلف گوارشی. بسیاری از مبتلایان اظهار می کنند که در سراسر زندگی به آن دچار بوده‌اند. با این حال، اضطراب مذکور معمولاً از اواسط دوران نوجوانی آغاز می شود و به نظر می رسد که رویدادهای تنش زای زندگی در ایجاد آن نقش داشته باشند.

 علل بروز اختلال

- بسیاری از مطالعات نشان داده اند که اختلال اضطراب فراگیر ممکن است دارای یک مؤلفه ارثی باشد چرا که در خویشاوندان افراد مبتلا به این اختلال، GAD فراوان یافت می شود.
- برخی از نظریه پردازان معتقدند که اختلال مذکور در نتیجه فرآیندهای فکری (شناختی) تحریف شده یا مخدوش به وجود می آید. افراد مبتلا به این اختلال غالباً رویدادهای عادی نظیر عبور از خیابان را بد دریافت کرده و آنها را تهدید‌آمیز می بینند ؛ شناخت یا تفکر این افراد متوجه فجایع مورد انتظار در آینده است و به سهولت متوجه محرکهای تهدید کننده می شوند. به علاوه محرکهای مبهم را نیز تهدید آمیز تفسیر کرده و بر این باورند که وقایع ناخوشایند به احتمال فراوان تری برایشان اتفاق می افتد.
- در واکنشهای عادی ترس افراد سالم، شلیک سلولهای عصبی سراسر مغز موجب بروز اضطراب می شود. در نتیجه این شلیک، دستگاه خاصی در مغز موسوم به گابا که بازدارنده فعالیت فوق است، تحریک شده و سبب کاهش اضطراب می شود. شاید اختلال اضطراب فراگیر حاصل نوعی نارسایی در دستگاه گابا باشد که موجب نارسایی در مهار اضطراب می‌گردد. بر اساس همین مفروضه است که پژوهشگران معتقدند داروهای ضد اضطرابی با آزاد کردن گابا، موجب کاهش اضطراب می شوند.
- تئوری های وجودی معتقدند که امروزه افراد از پوچی عمیق زندگی خود با خبر شده‌اند و این احساس حتی از پذیرش غیرقابل اجتناب بودن مرگ هم بسیار ناراحت‌کننده‌تر است. اضطراب در واقع واکنش افراد به این خلأ عظیمی است که در وجود و معنای زندگی می بینند.

 روان‌درمانی و دارودرمانی:
اضطراب فراگیر : در روان‌درمانی فرض بر آن است که یک سلسله افکار مخدوش و تحریف شده در بیمار وجود دارد و مستقیماً به همین ها پرداخته می شود. به علاوه از فنون رفتاری خاصی مثل آموزش آرمیدگی (Relaxation) نیز استفاده می شود. هنگامی که شخص مضطرب می شود واکنش وی متشکل از سه جزء متفاوت است : جزء فیزیولوژیک (افزایش ضربان قلب، تعریق و تنش عضلانی)، جزء رفتاری (اجتناب، تلاش برای فرار کردن) و جزء شناختی ( افکار منفی مانند دارم از حال می روم یا نمی توانم مقابله کنم). قدرت نسبی این اجزا از شخصی به شخص دیگر متفاوت است. اما افراد ابتدا تغییرات فیزیولوژیک را تجربه می کنند و بعد اندیشه ای منفی به ذهن آنها می آید که خود واکنش فیزیولوژیک را افزایش می دهد و بدین ترتیب دور باطلی ایجاد می شود. یکی از راههای مؤثر برای ایجاد گسستگی در این دور باطل، این است که بیمار بر واکنشهای فیزیولوژیک تمرکز پیدا کرده و یاد بگیرد چگونه آن را کنترل کند.
همچنین این نوع اضطراب با استفاده از داروهای ضد اضطرابی در کنار داروهای ضد افسردگی قابل درمان است. برخی درمان دارویی اختلال اضطراب فراگیر را به مدت 6 تا 12 ماه لازم می دانند. اما برخی شواهد حاکی از آن است که این درمان باید دراز مدت و چه بسا مادام العمر باشد.